Vanaf 16 oktober 2009 kamperen kunstenaar Melle Smets en filosoof Bram Esser een maand lang op en langs de snelweg. Tijdens hun verblijf gaan zij op zoek naar de geheimen van deze wonderlijke ‘asfaltwereld’ waar dagelijks miljoenen mensen gebruik van maken. Eén vraag staat voorop: is het mogelijk op de snelweg te wonen en wat heeft dat dan voor consequenties? Speciaal voor het Foodprint weblog houden zij een dagboek bij over de voedselketen van de snelweg.
Inmiddels wonen we zeven dagen op de snelweg. We zijn overgeleverd aan de 'snelwegkeuken'. We waren voor ons vertrek niet zozeer bezorgt over de gevaren waaraan we zouden worden blootgesteld op parkeerplaatsen en bedrijventerreinen, maar we waren wel bang voor een moderne vorm van scheurbuik in combinatie met een vetband rondom ons middel.
Afvallen en dik worden op hetzelfde moment. Om onze overlevingskansen te vergroten scannen we iedere menukaart op gerechten die de schijn van een gezonde maaltijd wekken.
Als nieuwe 'snelwegbewoners' hebben wij, in tegenstelling tot de meeste snelweggebruikers die in alle haast langs ons heen schieten, alle tijd van de wereld. Wij hebben geen haast omdat de begin- en eindpunten van onze reis zijn afgeknipt. Onze zorgen zijn dan ook van een andere orde dan ergens op tijd aan te komen. De vraag waar te overnachten bijvoorbeeld of de constante zoektocht naar oplaadpunten om onze apparatuur op te laden.
Tankstations vallen daarom automatisch af. We zijn aangewezen op wegrestaurants waar we na het nuttigen van een maaltijd ons het recht toeëigenen om mobiel kantoor op te zetten. De snelweg kent, behalve wegrestaurants, geen hangplekken voor langzame reizigers die een tijdelijke huiskamer zoeken om even tot rust te komen. Wat ons opvalt is dat de wegrestaurants een heel gemêleerd publiek trekken, dat als een toneelstuk voorbij trekt. Elk restaurant kent zijn vaste klanten. Dit zijn veelal mensen uit de buurt, de bedrijfslunch, zakenlui die elkaar treffen voor een wekelijks overleg of dagjesmensen die, op weg naar huis de dag afsluiten met een feestmaaltijd in het wegrestaurant. Zo hebben we na zeven dagen al enkele verjaardagen achter de kiezen. De automobilisten op doorreis zijn in de minderheid en vullen als figuranten de gaten tussen de piekmomenten in. Als de lunch is geserveerd en afgeruimd en iedereen, behalve wij, is verdwenen, bereidt het personeel zich voor op de volgende golf.
De keuzes van het assortiment langs de snelweg breiden zich steeds verder uit. Natuurlijk is de Hollandse keuken, die teruggaat naar de wederopbouwperiode toen het (snel)wegrestaurant haar intrede deed, nog steeds het populairst. De stukgekookte groente, een flink stuk taai vlees met een plens jus en een topping van gedroogde bieslooksnippers. De appelmoes met kers, de van binnen bevroren appeltaart. Het staat allemaal nog prominent bovenaan de menukaarten. Deze gerechten zijn in de oude wereld uitgestorven maar hier overal nog te krijgen als vertrouwde kost in de rauwe wereld van asfalt.
Terwijl er op andere plekken langs de weg nog wel eens een gejaagde sfeer hangt en er eigenlijk van je verwacht wordt dat je na de laatste hap weer weg gaat, is daar bij truckerstops geen sprake van. In truckerstops wordt niet raar opgekeken als je wat langer blijft zitten. Hier begrijpt men dat het af en toe noodzakelijk is om vaste grond onder de voeten te hebben na urenlang onderweg te zijn geweest. Het is niet een kwestie van alleen onze mobiele telefoons op te laden, maar we moeten ook onszelf opladen. Het zijn de huiskamers van de snelweg. Hier is er de vriendelijke knik, een praatje naar wens, een TV of een vers blote- damestijdschrift waar je ongegeneerd in mag bladeren zonder je te schamen.
Naast de oud-Hollandse keuken is de Amerikaanse keuken, of liever gezegd de plaatsloze keuken, een goede tweede op de ranglijst. De McDonalds doet het goed bij de kinderen die de glimlachende M maar al te goed kennen en krijsend hun hinderkracht in de strijd gooien om de auto to stilstand te dwingen. Daarnaast zie je veel eenzame mannen die niet binnen durven te komen, maar heimelijk de drive-in gebruiken om hun Happy Meal op de parkeerplaats weg te werken. De eerste dag op de snelweg hebben we ingewijd met een Ronald McDonald 'geluks'maaltijd. Dit mondde bij expeditielid Melle uit in een soort strafexpeditie door zijn maag en darmflora. We hebben besloten de goudgele M voorlopig links te laten liggen.
Een derde in de hitparade is de Chinees. De Chinees is overal. Elk dorp, buitenwijk of verlopen winkelcentrum heeft er een. Wanneer de Chinezen besluiten de wereld over te nemen en hun legers erop uit sturen kunnen ze overal uit eigen keuken eten. Zo ook op de snelweg is er ruim keus uit Chinese restaurants. In tegenstelling tot de Amerikaanse snelwegkeuken houden de Chinezen hun band met moeder natuur in stand. Er wordt bij de snelweg-Chinees in de keuken gekookt met pannen en potten en open vuur. Hierdoor is de Chinees voor ons een belangrijk toevluchtsoord geworden om aan te sterken en ons te wapenen tegen de latent aanwezige scheurbuik.
door Bram Esser en Melle Smets
Zie ook: www.snelwegsafari.nl en www.bramesser.com
Reacties